Η κυβέρνηση ανοίγει ξανά την πληγή του brain drain στην Ελλάδα που γερνάει φέρνοντας Πακιστανούς μετανάστες να δουλέψουν σε κατασκευές, τουρισμό και ως εργάτες γης
Κάποιοι τρίβουν τα χέρια τους αφού γεννώνται αφηγήματα τύπου «μειώνεται η ανεργία». Τέτοιος είναι ο «σοβαρός» υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος κάνει λόγο για μείωση της ανεργίας και χαρακτηρίζει μικρόψυχες τις κριτικές. Από την άλλη, σοβαροί επιστήμονες χτυπούν τις καμπάνες του κινδύνου από τα δικά τους μετερίζια. Προειδιποιούν για τη γήρανση του πληθυσμού που φέρνει και μείωση του παραγωγικού δυναμικού, άρα και μείωση του ποσοστού ανεργίας, αλλά και φυγή επιστημόνων (brain drain) που εκπαιδεύτηκαν στα δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδας και στη συνέχεια άνοιξαν τα φτερά τους προς πολιτείες που σέβονται την εργασία και την ποιότητα των μισθωτών δίνοντας αξιοπρεπείς αμοιβές.
Brain drain
Τι έχει πετύχει ο «σοβαρός» Χατζηδάκης που ως υπουργός Εργασίας τον Ιούλιο του 2021 θεσμοθέτησε το ελαστικό οκτάωρο προκειμένου να μειώσει το κόστος εργασίας με τις τζάμπα υπερωρίες αντί ελεύθερου χρόνου; Από τη μία άνοιξε εκ νέου η πληγή του brain drain που προσωρινά είχε κλείσει από το 2018 και από την άλλη εμφανίζονται τεράστια κενά στην αγορά εργασίας. Ετσι εμφανίζεται το φαινόμενο από τη μία η Ελλάδα να προσπαθεί να εισαγάγει μετανάστες χαμηλής εξειδίκευσης που θα εργαστούν στον κατασκευαστικό κλάδο, τον τουρισμό και ως εργάτες γης και εκ παραλλήλου καταγράφεται νέο ρεύμα φυγής εξειδικευμένου παραγωγικού δυναμικού που δεν αντέχει την ανέχεια με το να πληρώνεται σε ελεύθερο χρόνο τις υπερωρίες για να μαζέψει ελιές και να μην μπορεί να βγάλει τον μήνα.
Εντός του 2023, όπως φέρει σε ανάλυσή του ο Λόης Λαμπριανίδης, εμπειρογνώμονας του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με αποφάσεις της ενέκρινε την είσοδο 168.000 εργαζομένων από τρίτες χώρες για τη διετία 2023-24 προκειμένου να καλυφθούν κενές θέσεις εργασίας στη χώρα μας. Οι 148.000 εγκρίθηκαν με κοινή υπουργική απόφαση του περασμένου Μαΐου και άλλες 20.000 καλύφθηκαν μέσω διμερών συμφωνιών που υπέγραψε η Ελλάδα με την Αίγυπτο και το Μπανγκλαντές. Οι εργαζόμενοι αυτοί είναι σχεδόν αποκλειστικά (99,5%) ανειδίκευτοι και κατανέμονται κατά 77% στον πρωτογενή τομέα και από περίπου 7% σε κατασκευές, τουρισμό και βιομηχανία.
Ο πληθυσμός γηράσκει
Σε αυτό το μοτίβο που στήνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη προστίθεται ως απόρροια και το δημογραφικό. Σε αυτό το πρόβλημα της χώρας οι καμπάνες ηχούν αλλά ο Κυρ. Μητσοτάκης κωφεύει, όπως ακριβώς κάνει και με την αισχροκέρδεια που έχει φέρει την κρίση του κόστους ζωής.
Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου ΕΝΑ που καταδεικνύει:
• Τη μείωση του συνολικού πληθυσμού. Η μείωση αυτή για τη δωδεκαετία 2011-22 εκτιμάται σε 700.000 (380.000 το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο και 320.000 το αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο).
•Τη μη αναστρέψιμη δημογραφική γήρανση, τη συνεχιζόμενη δηλαδή αύξηση τόσο του πλήθους όσο και του ποσοστού στον πληθυσμού των άνω των 65 ετών (22,5% σήμερα, όταν είχε καταγραφεί σε ποσοστό μικρότερο του 7% το 1951) και την ακόμη ταχύτερη αύξηση του ποσοστού των άνω των 85 ετών (3,6% του συνολικού πληθυσμού το 2021, μόλις 0,03% το 1951). Η χώρα μας συγκαταλέγεται έτσι σήμερα στις πλέον γερασμένες χώρες της ΕΕ μια διάμεση ηλικία που εγγίζει τα 46 έτη.
Κάτω όμως από τους μέσους εθνικούς όρους υποκρύπτονται πολύ σημαντικές διαφοροποιήσεις σε χαμηλότερα επίπεδα. Αυτό επιφέρει η υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο τμήμα της χώρας, καθώς ένας στους δύο κατοίκους διαμένει στο 4% της συνολικής της επικράτειας (και δύο στους τρεις στο 6,5%), ενώ σχεδόν τρεις στους τέσσερις ζουν πλέον στις δύο μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές (Αθηνών και Θεσσαλονίκης), σε μια δεκάδα μεγάλων αστικών κέντρων και στην άμεση περιφέρειά τους, ενώ 76 στα 100 άτομα διαμένουν πλέον σε αστικά κέντρα (μόλις 36 το 1951).
Η κυβέρνηση αδιαφορεί για το δημογραφικό
Η αδράνεια απέναντι στις δημογραφικές τάσεις λόγω απουσίας πολιτικών που θα δώσουν προτεραιότητα τόσο στην καλύτερη προσαρμογή της οικονομίας όσο και στην άμβλυνση του δημογραφικού προβλήματος, σύμφωνα με τα συμπεράσματα μελέτης του οργανισμού έρευνας και ανάλυσης διαΝΕΟσις, θα κοστίσει μακροχρόνια πολύ ακριβά σε όρους ΑΕΠ, απασχόλησης, δημοσιονομικών πόρων, αλλά και κατά κεφαλήν ευημερίας.
Οπως έχει υπολογιστεί, έως το 2100 το ΑΕΠ θα έχει μειωθεί κατά 31% σε σχέση με το 2019, η απασχόληση κατά 2,1 εκατ. εργαζόμενους και τα δημοσιονομικά έσοδα κατά 14 δισ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) σε πρόσφατη μελέτη του, σ’ ένα βασικό σενάριο που οι δημογραφικές τάσεις στην Ελλάδα συγκλίνουν μόνο ελαφρά με την υπόλοιπη Ευρώπη αλλά η γήρανση και η πτωτική τάση του πληθυσμού παραμένουν, μέσα από μακροοικονομικές προσομοιώσεις εκτιμά ότι το πραγματικό ΑΕΠ το 2100 θα είναι χαμηλότερο κατά 58 δισ. ευρώ (ή 31%) σε σχέση με το 2019, η απασχόληση κατά 2,1 εκατομμύρια εργαζόμενους (ή 48%), τα δημοσιονομικά έσοδα κατά 14 δισ. ευρώ (ή 19%) και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά περίπου 1.740 ευρώ (ή 10%), σε σταθερές τιμές του 2019.
Τι κάνει για όλα αυτά η «σοβαρή» κυβέρνηση Μητσοτάκη; Απλώς πανηγυρίζει γιατί μειώνει την ανεργία μαγειρεύοντας τα μεγέθη της και αυξάνει φορομπηχτικά το ΑΕΠ.